مونته سوری

ماریا مونته‌سوری (به انگلیسی: Maria Montessori) (زاده ۱۸۷۰ – درگذشته ۱۹۵۲) مربی کودکان معلول بود که در خانواده‌ای مرفه در ایتالیا به دنیا آمد. در زمانی که دختران اجازه تحصیلات دانشگاهی نداشتند، با وجود مخالفت پدر، با حمایت مادرش به دانشکده پزشکی رفت. او نخستین دختری بود که در ایتالیا پزشک شد.

چون بسیاری از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و بهداشتی حاضر به استخدام او نبودند ناچار شد سرپرستی یکی از مراکز کودکان معلول و بیمار را بپذیرد. او در حین کار در آن مرکز متوجه برنامه‌های آموزشی و تربیتی کودکان شد و دریافت که فرصت آزاد برای تجربه کردن به آنان داده نمی‌شود. چون علاقه داشت در این زمینه کاری انجام دهد به دانشگاه بازگشت و در رشته تعلیم و تربیت و جامعه‌شناسی تحصیل کرد و با الگوها و روش‌های آموزشی آشنا شد. سپس به‌جای برنامه‌های آموزشیِ موجود، الگوی جدیدی برای بچه‌ها ارائه داد.

مونته‌سوری مراکزی را برای اجرای برنامه‌های خود تأسیس کرد که سبب شد دیدگاه‌هایش در سراسر کشور گسترش یابد و مورد استقبال قرار گیرد؛ اما چون دیدگاه‌های مونته‌سوری مبتنی بر آزادی بود، دولت فاشیستی موسولینی به او اجازه فعالیت نداد و به اسپانیا تبعیدش کرد و مدارس او نیز بسته شد. بااین‌حال، مونته‌سوری که تحمل حکومت فاشیستی را نداشت از ایتالیا گریخت. در سال‌های آخر عمر، مدال افتخار یونسکو را به‌سبب خدمات خود به آموزش دریافت کرد. او در ۸۲ سالگی در کشور هلند در گذشت.

مونته سوری یک روش تربیتی مبتنی بر ایده و عمل است که توسط ماریا مونته سوری ابداع شده است.

با مشاهده رفتار کودکان پی برد که کودک بیش از این که به نتیجه کار توجه یا علاقه داشته باشد به رضایت از کار و شیوه انجام آن کار توجه دارد.

اصول مونته سوری

روش مونته سوری

روش مونته سوری بر این باور استوار است که توانایی‌های بنیادی کودک در سالهای اولیه زندگیش یعنی بین ۳ تا ۶ سالگی شکل می‌گیرند. این تواناییها تنها از طریق مدرسه رفتن کسب نمی‌شوند.

کودک به دنیایی قدم می‌گذارد که از قبل ساخته شده است و البته مدام در حال تغییر است. روش مونته سوری تأکید دارد که کودک نیاز دارد زندگی کردن در این دنیا را یاد بگیرد و خود را با آن تطبیق بدهد؛ بنابراین او نیاز دارد تواناییهای ضروری ای مانند تمرکز، استقامت، پشتکار، برای خود فکر کردن و همچنین توانایی تعامل با دیگران را نیز از همان کودکی کسب کند. اینها تواناییهایی هستند که معمولاً در مدارس یا محیط خانه به عنوان موضوعی برای آموزش دادن در نظر گرفته نمی‌شدند یا هنوز هم نمی‌شوند.

در روش مونته سوری باور بر این است که نیازهای کودک طوری توسط محیط آماده و مناسب و حضور راهنمای بزرگسال مورد توجه قرار می‌گیرد که کودک به طور طبیعی از نیازهای خود و دیگران آگاه می‌شود و توان دهی می‌شود تا خودش آنها را با روشهای خلاقانه اش پاسخ دهد. بنابراین احساس رضایت،استقلال و خودانگیختگی می‌کند و دارای نظمی درونی و خود خواسته می‌گردد.

وسایل مونته سوری

فعالیت های مونته سوری

چند نمونه از فعالیت های مونته سوری

فعالیت آموزش تقویم

مربی تقویم را به بچه ها آموزش داد و تولد هر کسی بود یک برچسب در آن روز نصب می کرد.سپس از بچه ها پرسید:

بچه ها ، کی می تونه بگه چه سالیه امسال؟ سال 97

در چه فصلی هستیم؟ گفتند تابستان

در فصل تابستان چه حالی داریم؟ و هوا چطوره؟ هوا خیلی گرمه و ا زگرما خیلی عرق میکنیم

میوه های فصل تابستان را می توانید نام ببرید؟ هندوانه، هلو، شلیل

در چه ماهی هستیم؟ گفتند مرداد

در چه روزی هستیم ؟8 مرداد

چند شنبه هست؟ دوشنبه

امروز تولد کیه؟ هر کسی که تولد خودش بود به همه میگفت و بقیه براش تولد مبارک می خواندند.

فعالیت آموزش اعداد با نقاشی و درست کردن پاذل

این فعالیت درست کردن پاذل بود. برگه های A4 به بچه ها داده شد که در ان برگه ها تخم مرغ هایی بود که هر کدام یک عددی را نشان میداد.

بچه ها تخم مرغ را به رنگ هر عددی که بود ،رنگ آمیزی میکردند.و باید با دقت رنگ می کردند که از تخم مرغ بیرون نزند.

بعد از رنگ کردن باید دور تا دور تخم مرغ را می بریدند، سپس با قیچی یا سوزن کاری قسمت بالای تخم مرغ را از قسمت پایین آن جدا می کردند. سپس در یک کیسه کوچک(بلوتک) قرارمی دادند تا ادامه را جلسه بعدی انجام دهند.بسیار مشتاق بودند که مرحله نهایی پاذل را ببینند.

اهداف فعالیت

1-تقویت انگشتان دست با رنگ آمیزی

2-مهارت دست ورزی با قیچی کردن یا سوزن کاری

3-اموزش اعداد و رنگ انها

وقتی کلاس تمام شد ، مربی به بچه ها میگفت صف ببندید و فکر گنید امروز چطوری می خواهید بیرون بروید و هر کدام مدلی را انتخاب می کردند ،یکی خرگوش که با دو پا میدوید و دو دستش را بالای سرش می گذاشت. یکی حالت کبوتر با بال زدن می رفت و یکی کله ملغ زدن و…

این کار هم موجب شادی و تحرک انها می شد و با حس خوب از مربی جدا می شدند تا هفته دیگر.

فعالیت آموزش اعداد با پنهان کردن مهره ها و بازی

مربی یک سری از مهره ها که شبیه دانه های تسبیح بود ، به بچه ها دادند.تا انها را بشمارند از عدد 1 تا 5 و هرکدام میگفت که مهره او چه عددی را نشان می دهد.

سپس بچه ها سرشان را روی میز گذاشتند ، و مربی مهره ها را در قفسه ها پنهان می کردند تا بچه ها بگردند و پیدا کنند.مربی میگفت مثلا عدد چهار و بچه ها هر کدام میدویدند و تلاش می کردند که مهرهای بیشتری را پیدا کنند.

سپس کسی که مهره را پیدا می کرد به مربی میداد و مربی تشکر میکرد و به او میگفت حالا عدد چهار چه رنگی بود؟ ودانش آموز پاسخ میداد.

این فعالیت برا یبچه ها بسیار پر تحرک و جذاب بود.