مونته سوری نوعی رویکرد و روش جامع آموزشی با قدمتی بیش از یک قرن است که مبنای کار با کودک را اصول حاکم بر رشد طبیعی و نیازهای فردی هر کودک قرار میدهد آموزش کودکان به روش مونته سوری در بسیاری از کشورهای جهان متداول است.

---

خانم “ماريا مونته سوری” نخستین پزشک در ایتالیای قرن نوزدهم بود که با بکارگیری روش مشاهده علمی و پژوهش بر ساختارهای ذهنی – روانی کودکان در فرآیند رشد رویکردی را پایه ریزی کرد که در آن “ذهن” جاذب کودکان 2.5 تا 6 سال از مناسب ترین محیط برای پرورش و شکوفایی بهره مند شود.
در محیط مونته سوری کودکان با دسترسی به مواد و ابزار کاربردی خاص نخست از راه حواس و سپس با تفکر، ویژگیهای جهان پیرامون خود را تجربه و کشف می کنند و همزمان با در اختیار داشتن تجهیزات مناسب مهارتهای علمی زندگی را تمرین کرده و از زندگی و یادگیری در خانه خود لذت میبرند.
دکتر ماريا مونته سوری معتقد است آموزش کودکان بهتر است حتی الامکان از 2.5 سالگی شروع شود و به نیازهای کودکانه و حیاتی آنها در قالب انجام فعالیتهایی که زندگی طبیعی را به کودکان تداعی کند توجه شود در کلاس مونته سوری کودکان 2.5 تا12 ساله در یک کلاس هستند و در کنار هم می آموزند این امر به هم آموزی آنها کمک می کند و در ضمن کودکان می آموزند چگونه با دوستان بزرگتر و کوچکتر از خود رفتار کنند و روابط اجتماعی آنها را پیشرفت می دهد.

اصول اساسی آموزش‌های مبتنی بر نظام مونته‌سوری عبارتند از:

• محیط: قرار گرفتن گروه های سنی متفاوت در کنار هم
• آزادی: آزادی در انتخاب فعالیت های مورد علاقه از بین فعالیت های موجود با حضور راهنما
• نقش راهنما: بازه های زمانی فعالیت بدون مداخله مستقیم و با حضور راهنما

 

---

محیط آموزشی از سه ضلع معلم، کودک و محیط فیزیکی تشکیل می‌شود. نقش معلم در کلاس تشویق استقلال، آزادیِ در چارچوب و برقراری نظم است. کودکان در چارچوب فعالیت‌های در دسترس، در انتخاب فعالیت و روش انجام آن آزادی دارند؛ راهنمایی معلم در هنگام نیاز کودک و نه تشخیص معلم صورت می‌گیرد. در این نظام توانایی، استقلال و آزادی کودک رشد و توسعه پیدا می‌کند.

---

شاگردان کوچک‌تر از همکلاسان بزرگ‌تر خود یاد می‌گیرند و شاگردان بزرگ‌تر با آموزش به کوچک‌ترها آموخته‌های خود را مرور و تثبیت می‌کنند.

دورهای زمانی انجام فعالیت طولانی‌تر از کلاس‌های معمول است و کودک در این دوره به انجام فعالیت خود می‌پردازد و معلم مداخله‌ای در روند کاری او ندارد.

 

وسایل مونته سوری به گونه ای طراحی شده اند که هر فعالیت روند منطقی و منظمی را دنبال می کند و علاوه بر اینکه هر وسیله مفهومی معین را به کودک می آموزد اهداف غیر مستقیمی را نهفته دارد که پیش نیاز تمرینات پیشرفته تر است.

در ضمن در بیشتر وسایل کنترل خطا وجود دارد تا خود کودک در آخر تمرین درست یا نادرست انجام دادن را بررسی کند.

فعالیت آموزش تقویم

مربی تقویم را به بچه ها آموزش داد و تولد هر کسی بود یک برچسب در آن روز نصب می کرد.سپس از بچه ها پرسید:

بچه ها ، کی می تونه بگه چه سالیه امسال؟ سال 97

در چه فصلی هستیم؟ گفتند تابستان

در فصل تابستان چه حالی داریم؟ و هوا چطوره؟ هوا خیلی گرمه و ا زگرما خیلی عرق میکنیم

میوه های فصل تابستان را می توانید نام ببرید؟ هندوانه، هلو، شلیل

در چه ماهی هستیم؟ گفتند مرداد

در چه روزی هستیم ؟8 مرداد

چند شنبه هست؟ دوشنبه

امروز تولد کیه؟ هر کسی که تولد خودش بود به همه میگفت و بقیه براش تولد مبارک می خواندند.

---

فعالیت آموزش اعداد با نقاشی و درست کردن پاذل

این فعالیت درست کردن پاذل بود. برگه های A4 به بچه ها داده شد  که در ان برگه ها تخم مرغ هایی بود که هر کدام یک عددی را نشان میداد.

بچه ها تخم مرغ را به رنگ هر عددی که بود ،رنگ آمیزی میکردند.و باید با دقت رنگ می کردند که از تخم مرغ بیرون نزند.

بعد از رنگ کردن باید دور تا دور تخم مرغ را می بریدند، سپس با قیچی یا سوزن کاری قسمت بالای تخم مرغ را از قسمت پایین آن جدا می کردند. سپس در یک کیسه کوچک(بلوتک)  قرارمی دادند تا ادامه را جلسه بعدی انجام دهند.بسیار مشتاق بودند که مرحله نهایی پاذل را ببینند.

اهداف فعالیت

1-تقویت انگشتان دست با رنگ آمیزی

2-مهارت دست ورزی با قیچی کردن یا سوزن کاری

3-اموزش اعداد و رنگ انها

وقتی کلاس تمام شد ، مربی به بچه ها میگفت صف ببندید و فکر گنید امروز چطوری می خواهید بیرون بروید و هر کدام مدلی را انتخاب  می کردند ،یکی خرگوش که با دو پا میدوید و دو دستش را بالای سرش می گذاشت. یکی حالت کبوتر با بال زدن می رفت و یکی کله ملغ زدن و…

این کار هم موجب شادی و تحرک انها می شد و با حس خوب از مربی جدا می شدند تا هفته دیگر.

---

فعالیت آموزش اعداد با پنهان کردن مهره ها و بازی 

مربی یک سری از مهره ها که شبیه دانه های تسبیح بود ، به بچه ها دادند.تا انها را بشمارند از عدد 1 تا 5 و هرکدام میگفت که مهره او چه عددی را نشان می دهد.

سپس بچه ها سرشان را روی میز گذاشتند ، و مربی مهره ها را در قفسه ها پنهان می کردند تا بچه ها بگردند و پیدا کنند.مربی میگفت مثلا عدد چهار و بچه ها  هر کدام میدویدند و  تلاش می کردند که مهرهای بیشتری را پیدا کنند.

سپس کسی که مهره را پیدا می کرد به مربی میداد و مربی تشکر میکرد و به او میگفت حالا عدد چهار چه رنگی بود؟ ودانش آموز پاسخ میداد.

این فعالیت برا یبچه ها بسیار پر تحرک و جذاب بود.